Alles wat u over obligaties moet weten in een notendop

Een obligatie is een lening uitgegeven door een staat, een lokaal bestuur of een bedrijf om zijn economische activiteiten of ontwikkeling te financieren (wegen, telecommunicatiediensten, overnames, enz.). Door een obligatie te kopen, verleent een belegger krediet in ruil voor een vergoeding (de coupon) voor een termijn die van meet af aan bekend is. Behalve bij faillissement betaalt de emittent het oorspronkelijk geleende kapitaal terug op de vervaldag van de obligatie.

Een obligatie is een contract waarin de emittent zich ertoe verbindt de lening terug te betalen. Het voornaamste criterium bij het beleggen in obligaties is dus de capaciteit van de emittent om zijn schulden af te lossen, zijn solventie, ongeacht hoe sterk zijn activiteiten groeien. Het is bijvoorbeeld perfect mogelijk om obligaties te kopen van bedrijven die weinig of niet groeien maar wel in staat zijn om hun lening af te lossen.

Obligaties zijn het vaakst voorkomende type van de zogeheten “vastrentende” producten (Fixed Income in het Engels). Fixed Income wordt zo genoemd omdat een belegger hiermee vaste inkomsten kan ontvangen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld aandelen, waarvan het dividend sterk kan variëren van jaar tot jaar.

• de nominale waarde is de waarde van de obligatie bij uitgifte of emissie;
• de looptijd (of vervaldatum) geeft aan hoe lang de lening loopt;
• de coupon is de rente die betaald wordt;
• de uitgiftemunt is de munt waarin de obligatie luidt;
• de (krediet)rating geeft een idee van de kredietwaardigheid van de emittent;
• het soort rente bepaalt of de rente op de obligatie vast, variabel, of het nultarief is.

Anders dan algemeen wordt aangenomen, blijft de waarde van obligaties op termijn niet stabiel. De waarde schommelt tussen de uitgifte- en de vervaldatum van de obligatie. Het kan dus zijn dat een belegger een obligatie vindt waarvan de waarde lager is dan de uitgifteprijs. Behalve de wet van vraag en aanbod, kunnen wijzigingen in de rentetarieven direct van invloed zijn op de koersschommelingen van een obligatie.

Voor de vervaldatum gaat de waarde van een obligatie in de tegenovergestelde richting van de marktrente: ze stijgt als de marktrente daalt en omgekeerd.

De vergoeding die de belegger ontvangt, hangt af van de looptijd van de lening en het risicoprofiel van de emittent. Net als bij een hypothecaire lening geldt: hoe langer de looptijd, hoe hoger de rente. En hoe hoger het risicoprofiel van de emittent, hoe hoger de rentevoet op de obligatie.

Er bestaan verschillende obligatiecategorieën naargelang het risicoprofiel van een lener. De categorie beleggingskwaliteit (of investment grade) omvat de profielen met de beste ratings bij de ratingbureaus (Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch Ratings…). Hoogrentende (high yield) obligaties: hierbij heeft de leningnemer een profiel dat een hoger risico inhoudt.

De obligatiehouder ontvangt, behalve bij faillissement, vaste en regelmatige inkomsten op vooraf bepaalde tijdstippen over een bepaalde periode – uitgezonderd bij nulcouponobligaties (zie het gedeelte De voornaamste soorten obligaties).

De schuldeiser die de obligatie bezit, heeft voorrang op aandeelhouders bij insolventie (faillissement) van de lener. In dat geval zullen de activa van het bedrijf worden verkocht om bij voorrang terug te betalen aan de schuldeisers, waarbij de aandeelhouders het eventuele overblijvende saldo ontvangen.

Obligaties maken het mogelijk om de effectenportefeuille van een belegger te diversifiëren.

Behalve bij faillissement, bieden obligaties de mogelijkheid om het belegde kapitaal te behouden indien de houder ze bijhoudt tot de vervaldatum.

Vastrentende obligaties leveren vaste inkomsten op vanaf de uitgifte, die niet veranderen gedurende looptijd van de obligatie

Variabelrentende obligaties leveren inkomsten op waarvan het bedrag varieert naargelang de stand van de rentevoeten op de financiële markten.

Zero-coupon of nulcouponobligaties leveren geen regelmatige inkomsten op. De rente wordt gedurende de hele looptijd van de lening herbelegd (gekapitaliseerd) en vervolgens in één keer uitgekeerd op de vervaldatum van de lening.

Inflatie geïndexeerde obligaties bieden bescherming tegen een prijsstijgingen, aangezien de door de emittent betaalde rente en de terugbetaling van het kapitaal meeschommelen met de inflatie.

Ten slotte bestaan er ook obligaties die omgezet of terugbetaald kunnen worden in aandelen: converteerbare obligaties en in aandelen aflosbare obligaties.

Door een obligatie te kopen, verleent een belegger een krediet in ruil voor een vergoeding in de vorm van een rente waarvan het tarief tussen de belegger en de leningnemer wordt overeengekomen. Dit is de rente die daadwerkelijk betaald wordt, ook wel nominale rente genoemd.

Maar om een realistischer beeld te krijgen van wat een obligatie werkelijk zal opbrengen voor een belegger, moet men niet in 'nominale' , maar in 'reële' termen denken, d.w.z. rekening houdend met de stijging van het prijspeil. Daartoe trekken we de inflatie af van de nominale rente. Dit noemt men dan de reële rente (of het reële rendement).

Het is mogelijk om direct in obligaties te beleggen, maar daarvoor heeft u veel geld nodig: de nominale waarde van obligaties bedraagt doorgaans tienduizenden of zelfs honderdduizenden euro's. De eenvoudigste manier voor een particuliere belegger is investeren via beleggingsfondsen.

Deze fondsen worden beheerd door echte professionals en maken gebruik van de kennis en ervaring van experts om de effecten te selecteren waarin wordt belegd, maar ook om de risico's en de beleggingen beter te spreiden.

Bij Carmignac kunnen we bogen op meer dan 30 jaar ervaring, uitsluitend gewijd aan het beheer van het spaargeld van onze cliënten. Wij beleggen in het belang van onze cliënten, door hun onze expertise ter beschikking te stellen en hen zo hun beleggingsdoelstellingen op lange termijn te helpen verwezenlijken.