Wat is de impact van de inflatie op spaargeld?

De huidige sterke prijsstijgingen worden niet alleen in de portemonnee van de huishoudens gevoeld. Samen met de verhoging van de rentetarieven waarmee ze moet worden ingedijkt, heeft de inflatie ook gevolgen voor de financiële rendementen, de beurs en de vastgoedmarkt.

Hogere olieprijzen, gebrek aan elektronische onderdelen en grondstoffen en hogere transportkosten voor goederen zijn enkele van de redenen achter de huidige sterke prijsstijgingen, waarvan de gevolgen verder reiken dan de koopkracht van de huishoudens.

De situatie is zo ernstig dat de centrale banken – die voornamelijk tot taak hebben de prijzen stabiel te houden – hebben ingegrepen om deze marktbrede inflatie in te tomen. Om een economische activiteit te reguleren die tekenen van oververhitting vertoont (groeivertraging en hoge inflatie), hebben de Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) besloten hun rentetarieven te verhogen.

Deze strategie heeft tot doel het de ondernemingen en de huishoudens moeilijker te maken krediet op te nemen en zodoende hun mogelijkheden tot investeren te beperken, wat een rem zet op de economische bedrijvigheid. Deze hoge en langdurige inflatie en de daaruit voortvloeiende rentestijging blijven echter niet zonder weerslag op het vermogen van de gezinnen.

Eerste gevolg voor de spaarders: daling van de reële financiële rendementen. We moeten onderscheid maken tussen het reële rendement en het nominale rendement van een financiële belegging. Als geld op een spaarboekje 3% rente opbrengt, is het reële rendement niet noodzakelijk 3%. Het kan zelfs negatief zijn, namelijk als er tegelijkertijd meer dan 3% inflatie is¹. Want de prijsstijgingen zullen uw "spaarkracht" net als uw koopkracht doen krimpen door de reële vergoeding van uw belegging te verlagen.

Tweede negatieve gevolg: de daling van de aandelenmarkten, die beschouwd worden als afspiegeling van de economische ontwikkeling van de ondernemingen op lange termijn. Allereerst kan de inflatie de financiële resultaten van een onderneming drukken als deze de prijsstijgingen die ze ondergaat (grondstoffen, huur, salarissen e.d.) niet kan doorberekenen in haar verkoopprijzen. Voorts berekenen veel beleggers de waarde van een onderneming door een schatting te maken van de hoeveelheid winst deze in de toekomst kan genereren op basis van haar groei, haar vooruitzichten of het economisch klimaat. Deze methode berust op het principe dat de waarde van geld na verloop van tijd verandert² naargelang van de inflatie en de rentetarieven. Stijgende rente betekent namelijk dat tijd duurder wordt, zodat de door beleggers geschatte waarde van een bedrijf afneemt, en dus ook de waarde van de aandelen.

Bovendien geven sommige beleggers die op zoek zijn naar een "veiliger" rendement misschien de voorkeur aan vastrentende beleggingen die door de rentestijging aantrekkelijker worden, zoals sommige obligaties – dit zijn leningen die door een land of bedrijf tegen een vergoeding worden uitgegeven ter financiering van hun ontwikkeling.

Daarnaast leidt deze renteverhoging tot een kredietkostenstijging:

• Bij ondernemingen worden daardoor het leenvermogen en dus de investeringen en de ontwikkeling aangetast, waardoor hun beurswaarde kan dalen;
• Bij gezinnen zal dat niet alleen het consumptievermogen drukken, maar ook het leenvermogen, met name wat huisvesting betreft. Op termijn kan dat overigens tot prijsdalingen op de vastgoedmarkt leiden.

En dan is er de valkuil van waardedaling bij obligaties. De koers van een obligatie daalt namelijk naarmate de rente stijgt.

In een klimaat van hoge inflatie moet de voorkeur uitgaan naar beleggingen in obligaties van bedrijven die kunnen profiteren van de prijsstijgingen of er minder gevoelig voor zijn. Beleggen in de luxesector kan bijvoorbeeld een interessante optie vormen omdat voor de klanten van ondernemingen in deze sector de prijs geen doorslaggevend aankoopcriterium is.

Wat obligaties betreft, kan de stijging van de grondstofprijzen bevorderlijk zijn voor de financiering van ondernemingen die betrokken zijn bij de productie of afzet van grondstoffen.

Het is ook mogelijk om te kiezen voor producten waarmee beleggingen worden beschermd tegen allerlei risico's zoals inflatie. Voor dergelijke instrumenten, "derivaten" geheten, is echter een zekere expertise nodig.

Het huidige klimaat van prijsstijgingen zal zeker nog een tijdlang aanhouden, vooral als er algemene salarisverhogingen van komen. De centrale banken maken zich weliswaar op om de gevolgen te beperken, maar de situatie ziet er voor de huishoudens en hun vermogens niet rooskleurig uit.

¹Het reële rendement komt neer op de nominale rente min de inflatie.
²Met 100 euro valt tegenwoordig niet dezelfde hoeveelheid goederen te kopen als 20 jaar geleden, doordat de prijzen van deze goederen inmiddels gestegen zijn.
³Actief beleggen bestaat erin financiële activa te kopen (aandelen, obligaties, valuta's, enz.) door die effecten te selecteren die naar verwachting beter zullen renderen dan andere, en door ze op het juiste moment te kopen. Bij passief beleggen daarentegen wordt er een beursindex gevolgd.