Geachte belegger,

Zoals ik in mijn vorige brief al vermoedde, hebben de aandelenmarkten in dit eerste kwartaal goed gepresteerd. In feite hebben ze het zelfs zo goed gedaan dat ze de vele onheilspredikers die een grote volatiliteit voorzagen – grotendeels ten gevolge van de onvoorspelbaarheid van Donald Trump – uit de droom hebben geholpen.

Sinds Trump verkozen is, is de Amerikaanse aandelenmarkt met 10% gestegen. Maar moeten we daaruit concluderen dat populisme kan bijdragen aan economisch herstel, ook al is het een volstrekt inadequate reactie op de tegenwoordig zo wijdverspreide gevoelens van ontevredenheid en onrechtvaardigheid? Dat het door Trump voorgestane economisch nationalisme kan functioneren in onze wereld waarin de onderlinge afhankelijkheid steeds groter wordt, of dat meer veiligheid ten koste van burgerlijke vrijheid en de bevordering van conservatieve dogma's ten koste van innovatie de weg bereiden naar een betere toekomst? Integendeel: wij zijn er volledig van overtuigd dat de huidige, benijdenswaardige koersstijging van Amerikaanse aandelen meer te maken heeft met het herstel van de wereldeconomie dan met campagnebeloften waarvan de vervulling steeds twijfelachtiger lijkt.

Dit doet zonder meer denken aan de beeldende fabel van La Fontaine, "De kikker die even groot als een os wilde zijn". "De kikker blies en zwol en spande zijn spieren . . . werd groter en groter tot hij aan stukken barstte." Het zou dwaas zijn te denken dat een land met de omvang van Frankrijk, waarvan de economie kwetsbaar en volledig verstrengeld is met de rest van de Europese economie, de eurozone kan verlaten (en daarmee het hele Europese integratieproces laat imploderen) en daar dan zelf ongeschonden uitkomt.

Dit betekent niet dat er geen goede redenen zijn om opnieuw na te denken over dat integratieproces: die redenen zijn er absoluut. De Europese Unie kan niet alles op microniveau blijven regelen, van bidets tot gefermenteerde melk in kaas, wanneer ze blijkbaar niet in staat is met een redelijk immigratiebeleid te komen. Deregulering is essentieel geworden voor het hele continent. Maar dat kan alleen maar effectief zijn als deregulering eerst door het aannemen van ambitieuze hervormingsprogramma's in elke lidstaat op gang komt, waardoor de energie van zowel individuen als bedrijven volledig tot uiting kan komen. Wanneer die energie vrijkomt, zijn we in een positie waarin we kunnen profiteren van de vele groeikansen die de wereld van morgen te bieden heeft, waarbij we slim ecologisch denken toepassen op alles, van productie en consumptie tot huisvesting, transport en energie.

Dat is de manier – de enige manier – waarop we de toenemende dreiging van een drievoudige culturele, maatschappelijke en economische ineenstorting kunnen afwenden.

Hoogachtend,